Bewust Contact als Bron van Verbinding

Actief luisteren lijkt eenvoudig: je hoort wat de ander zegt en reageert. Maar echt luisteren is een kunst, maar ook een keuze. Het vraagt meer dan oren; het vraagt aanwezigheid. In bewust contact laat je toe wat de ander deelt: woorden via de oren, beelden via de ogen, gevoel via het lijf. Niet om direct te oordelen of te beantwoorden, maar om te begrijpen. In een wereld waarin gewoonte de boventoon voert, dreigt deze kunst verloren te gaan. We luisteren vaak om te antwoorden, niet om te begrijpen. We vullen in wat de ander “wel zal bedoelen” en zoeken ondertussen naar onze eigen argumenten. Daarmee missen we niet alleen de boodschap, maar ook de kans om verbinding te maken. Want luisteren gaat niet om jou, maar om de ander.

Bewust contact creëert ruimte. Ruimte om het wereldbeeld van de ander te zien. Ruimte waarin verschil geen bedreiging is, maar een bron van inzicht. Juist in omgevingen waar verandering plaatsvindt, zoals bij ketensamenwerking of agile transformaties, is dit onmisbaar. Actief luisteren voorkomt dat we ons verliezen in aannames of schijnbare zekerheden. Het legt bloot wat onzichtbaar blijft in spreadsheets: emoties, zorgen, verwachtingen en energie. Hoofd, hart en handen spelen hierin samen. Het hoofd begrijpt de inhoud, het hart voelt de betekenis, de handen blijven even stil om niet direct te handelen. Deze balans vraagt discipline en moed, zeker in een organisatie waar het “doen” vaak hoger wordt gewaardeerd dan het “zijn”. Toch is het precies deze vertraging die leidt tot versnelling, omdat besluiten beter worden en samenwerking sterker.

Op systeemniveau is actief luisteren niet minder belangrijk. Horizontaal tussen teams, disciplines en ketenpartners, dit voorkomt het dat we uit gewoonte in silo’s blijven denken. Verticaal tussen management en uitvoering dit zorgt het ervoor dat beleid niet losraakt van realiteit. De besturing of met een mooi woord governance kan dit versterken door het gesprek niet alleen te organiseren rond rapportages en KPI’s, maar ook rond (h)erkenning en betekenis: wat speelt er echt, wat drijft onze keuzes, wat vraagt de klant van de keten? Agile- en SAFe-rituelen zoals PI Planning en Inspect & Adapt bieden een uitgelezen kans om deze houding te oefenen. Niet als formaliteit, maar als platform om actief te luisteren naar feiten, naar gevoelens, naar signalen uit de waardestroom. Alleen als we echt horen wat er leeft, kunnen we keuzes maken die waarde toevoegen, niet alleen lokaal maar voor de hele keten.

Actief luisteren is daarmee geen zachte vaardigheid, maar een harde voorwaarde voor succes. Het vraagt om bewuste aandacht, openheid en de bereidheid om jezelf even uit te schakelen. Niet om leeg te blijven, maar om ruimte te maken. Want pas als we werkelijk horen, kunnen we samen bewegen, met hoofd, hart en handen in lijn.