Commitment als voorwaarde voor Beweging

Elke verandering begint met commitment. Niet het soort commitment dat uit onderhandelingen rolt, verpakt in compromissen, maar een overtuiging die voelbaar is in houding, taal en gedrag. Een keuze die niet klinkt als: “Vooruit dan maar, we moeten mee”, maar als een helder en krachtig statement: “Hier staan wij voor, hier geloven wij in.”. Wanneer een organisatie besluit om een nieuwe manier van werken, zoals SAFe, breed te implementeren, is dat geen technische operatie maar een cultuurbeweging. Zo’n beweging vraagt om meer dan het opstellen van processen en rollen. Ze vraagt om een overtuiging die op drie niveaus tot uitdrukking komt: in het denken, in het voelen en in het handelen.

De rationele laag is nodig: iedereen moet begrijpen waarom deze verandering plaatsvindt, welk probleem we ermee oplossen en welke waarde het oplevert. Maar alleen begrijpen is niet genoeg. Verandering wordt pas geloofwaardig als ze resoneert met het hart. Als leiders met passie en enthousiasme uitdragen: “Wij geloven dat dit ons helpt om beter samen te werken, sneller te leren, meer waarde te leveren.” Deze emotionele lading maakt van een plan een belofte.

Toch blijft ook dat onvoldoende als het niet zichtbaar wordt in het handelen. Commitment is niet wat je zegt in een kick-off, maar wat je doet in keuzes, in rituelen, in prioriteiten. Een managementteam dat SAFe omarmt maar zelf PI Planning overslaat, vertelt een ander verhaal dan het beoogt. Een leidinggevende die zegt te geloven in wendbaarheid, maar elke afwijking van het plan afstraft, zaait verwarring.

Daarom is het cruciaal dat dit commitment niet eenmalig wordt uitgesproken, maar steeds opnieuw wordt bekrachtigd in de manier waarop governance, portfolio en teams werken. In SAFe zien we hoe rituelen dit mogelijk maken. Een Inspect & Adapt-sessie is niet alleen een evaluatiemoment; het is een kans om te laten zien dat leren belangrijker is dan gelijk krijgen. PI Planning is niet alleen een planningsoefening; het is een signaal dat we eigenaarschap verdelen en samen richting bepalen.

Echt commitment vraagt ook ruimte voor spanning. Er zullen momenten zijn waarop het oude systeem wringt met het nieuwe. Wanneer druk op korte termijnresultaten botsingen veroorzaakt met het ritme van verandering. Juist dan blijkt of het statement meer was dan retoriek. Houdt de top vast aan de “We believe”–boodschap, of zakt ze terug in oude reflexen? Het antwoord op die vraag bepaalt niet alleen het tempo, maar het vertrouwen in de hele organisatie.

Een heldere visie, gedragen vanuit hoofd, hart en handen, is daarmee geen luxe, maar een voorwaarde voor duurzame verandering. Het verbindt strategie aan betekenis en betekenis aan gedrag. Het maakt van een methode geen set regels, maar een manier van werken die geloofwaardig is omdat ze van bovenaf én van binnenuit wordt geleefd.

De vraag is: welk verhaal vertelt jouw organisatie met de keuzes die ze maakt? Is het een verhaal van pragmatisch meebewegen, of van overtuiging die op alle lagen voelbaar is in denken, voelen en doen? Pas in dat laatste geval ontstaat het soort commitment dat beweging brengt.